استراتژی امپریالیستی آمریکا برای جنگ بی‌پایان در مقابله با جهان چندقطبی چقدر ناپایدار است؟

استراتژی امپریالیستی آمریکا برای جنگ بی‌پایان در مواجهه با جهان چندقطبی، بر اساس ارزیابی‌های منابع، به طور فزاینده‌ای ناپایدار و بی‌پروا تلقی می‌شود.

این استراتژی که بر اساس تکبر امپریالیستی بنا شده است، منجر به اشتباهات فاحش و فجایع پی در پی شده است.

در اینجا تشریح ناپایداری این استراتژی در برابر واقعیت جهان چندقطبی آورده شده است:

۱. پس‌زمینه استراتژی امپریالیستی آمریکا و ماهیت آن

• قدرت امپریالیستی دیرینه: ایالات متحده از سال ۱۹۴۵ میلادی قدرت امپریالیستی پیشرو در جهان بوده است. این قدرت حق خود می‌داند که تعیین کند چه کسی در کجا حکومت کند، از جمله از طریق جنگ‌های انتخابی و براندازی دولت‌ها، چه به صورت آشکار و چه پنهان.
• تشدید پس از ۱۹۹۱: پس از پایان اتحاد جماهیر شوروی، این عمل با ظهور نئوکان‌ها (محافظه‌کاران جدید) که معتقد بودند اکنون جهان تک‌قطبی است و می‌توانند هر دولتی را براندازند، شدت گرفت.
• فقدان دیپلماسی: نخبگان سیاسی آمریکا تمایلی به دیپلماسی ندارند و جنگ همواره به عنوان تنها راه‌حل برای مشکلات فزاینده دیده می‌شود.
• جنون جنگ‌های منطقه‌ای: این استراتژی منجر به جنگ‌هایی شده است که ادامه دارند و پایان نمی‌یابند؛ مانند لیستی که در سال ۲۰۰۱ تهیه شد (شامل سودان، سومالی، لیبی، لبنان، عراق، سوریه و ایران).

۲. ناپایداری در مواجهه با جهان چندقطبی

با ظهور واقعیت آشکار جهان چندقطبی (با حضور قدرت‌های بزرگی مانند روسیه و چین که مطیع آمریکا نیستند)، استراتژی امپریالیستی آمریکا بیش از پیش عجیب و غریب و بی‌پروا به نظر می‌رسد.

• ضعف و تکبر (Arrogance of Power): امپریالیسم آمریکا بر تکبر بنا شده است، اما این تکبر اکنون به “تکبر شدید” (Hyper Arrogance) تبدیل شده است. این رفتار کنونی آمریکا (لاف‌زنی، تهدید و رجزخوانی) شبیه رفتار قلدری است که ضعف خود را می‌بیند، نه یک ملت با اعتماد به نفس.
• کاهش توانایی پیروزی در جنگ‌ها: توانایی آمریکا برای پیروزی در جنگ‌ها رو به کاهش است.
• ناتوانی در انزوا و کنترل متغیرها: در دوران نظم تک‌قطبی، آمریکا می‌توانست هر کشوری را که قصد نابودی آن را داشت، منزوی کند (مانند یوگسلاوی، افغانستان، عراق، سوریه و لیبی). اما اکنون که جهان چندقطبی است، آمریکا نمی‌تواند همه متغیرها را کنترل کند یا حوادث را منزوی سازد.
• شکست کنترل روایت (Narrative Control): کنترل روایتی که قبلاً یکی از امتیازات نظم تک‌قطبی بود، اکنون از دست رفته است. تلاش زیادی برای بازپس‌گیری این کنترل، مثلاً در مورد پلتفرم‌هایی مانند تیک‌تاک، صرف می‌شود.
• پشتیبانی جهانی از چندقطبی‌گرایی: بخش قابل توجهی از جهان، به ویژه کشورهای اصلی بریکس (چین، روسیه، هند، برزیل)، به دنبال یک جهان چندقطبی و چندجانبه‌گرا هستند که بر اساس اصول و صلح عمل کند. چین خواهان ثبات است و می‌گوید باید جنگ‌ها متوقف شوند تا چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی حل شوند. این بخش از جهان، اکثریت مردم و بخش بزرگی از کشورها را تشکیل می‌دهد.
• خستگی داخلی: ایالات متحده از نظر داخلی نیز به شدت دچار مشکل است (“خودمان را خسته کرده‌ایم”). دولت عملاً نیمه‌تعطیل است زیرا بودجه‌ای ندارد، کسری بودجه در حال خونریزی است و بدهی‌ها ۱۰۰٪ تولید ناخالص داخلی (GDP) را تشکیل می‌دهند. این وضعیت نشان می‌دهد که به جای التیام مشکلات داخلی، تمرکز بر جنگ ادامه دارد.

۳. نقش سیاست‌های اسرائیل در تداوم ناپایداری منطقه‌ای

در منطقه مدیترانه شرقی و غرب آسیا، منابع اظهار می‌دارند که استراتژی جنگی در واقع سیاست به رهبری اسرائیل است، نه سیاست امپریالیستی به رهبری آمریکا.

• الزامات اسرائیل: ایالات متحده به طور کلی از دیکته‌های اسرائیل پیروی می‌کند. بنیامین نتانیاهو، به عنوان مشوق اصلی این جنگ‌ها، بر اندیشه “شکست پاک” (Clean Break) متمرکز است که هدف آن براندازی دولت‌هایی در منطقه است که از آرمان فلسطین حمایت می‌کنند.
• ترس از دیپلماسی: نتانیاهو از دیپلماسی متنفر است، زیرا دیپلماسی به معنای راه حل‌هایی غیر از استفاده از نیروی نظامی و سلطه آمریکا و اسرائیل است. شکست دیپلماسی بین آمریکا و ایران احتمالاً نتیجه موفقیت آن مذاکرات بود که نتانیاهو را برانگیخت تا دست به اقدام بزند.
• جنگ دائمی: به نظر می‌رسد که موقعیت اسرائیل در منطقه تا حد زیادی به “جنگ دائمی” (mowing the grass) وابسته است.

در نتیجه، استراتژی امپریالیستی جنگ بی‌پایان آمریکا در حال حاضر نه تنها به دلیل تکبر تاریخی خود با شکست مواجه شده است، بلکه به دلیل ظهور قدرت‌های رقیب در جهان چندقطبی و همچنین مشکلات جدی داخلی، به شدت ناپایدار و غیرقابل توجیه شده است.