برنامه هسته‌ای ایران

برچسب: برنامه هسته‌ای ایران

برنامه هسته‌ای ایران

از اواخر سال ۲۰۲۵،

برنامه هسته‌ای ایران پس از آسیب قابل توجه حملات آمریکا و اسرائیل در ماه ژوئن، با عدم قطعیت مشخص می‌شود . در حالی که تأسیسات کلیدی مورد اصابت قرار گرفتند، میزان خسارت به زیرساخت‌های زیرزمینی و مواد هسته‌ای ذخیره شده ایران هنوز ناشناخته است. پس از این حملات، ایران همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) را به حالت تعلیق درآورد و سازمان ملل متحد تحریم‌ها را دوباره برقرار کرده است.

تحولات کلیدی اخیر

حملات نظامی مخرب: در ژوئن ۲۰۲۵، اسرائیل حمله‌ای را علیه تأسیسات هسته‌ای ایران آغاز کرد و پس از آن، ایالات متحده بمباران‌هایی را علیه این تأسیسات آغاز کرد.
- اهداف شامل تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم در نطنز و فردو، تأسیسات تبدیل اورانیوم در اصفهان و رآکتور آب سنگین اراک بود.
- به گفته تحلیلگران، در حالی که بنا به گزارش‌ها، این حملات زیرساخت‌های روی زمین را نابود کرده‌اند، خسارت به سالن‌های مستحکم زیرزمینی مشخص نیست.
کاهش نظارت بین‌المللی: در پاسخ به قطعنامه ژوئن ۲۰۲۵ شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که ایران را به عدم پایبندی به تعهدات هسته‌ای خود محکوم کرد، ایران بازرسان را اخراج کرد.
- این امر باعث شده است که جامعه بین‌المللی نتواند وضعیت تأسیسات و ذخایر ایران را تأیید کند.
- آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این افزایش قابل توجهی در ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد ایران، درست زیر سطح تسلیحاتی، گزارش داده بود.
«بازگشت ناگهانی» تحریم‌های سازمان ملل: سه کشور اروپایی (فرانسه، آلمان و بریتانیا) در اوت ۲۰۲۵ مکانیسم «بازگشت ناگهانی» را فعال کردند که منجر به اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران تا اواخر سپتامبر شد. این اقدام پس از نقض‌های طولانی‌مدت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ۲۰۱۵ توسط ایران انجام شد.
انقضای محدودیت‌های برجام: تمام مفاد و محدودیت‌های باقی‌مانده برجام رسماً در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ خاتمه یافت و ایران اعلام کرد که دیگر به محدودیت‌های این توافق‌نامه پایبند نیست.
اورانیوم غنی‌شده مفقود شده: پیش از حملات، ایران تقریباً ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰٪ ذخیره داشت که در صورت غنی‌سازی بیشتر برای تولید چندین سلاح کافی بود. از زمان حملات ژوئن، محل این ماده ناشناخته است و تحلیلگران حدس می‌زنند که به یک مکان مخفی منتقل شده است.
تأسیسات جدید احتمالی: تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که ایران در حال ساخت یک سایت غنی‌سازی مخفی سوم در یک تونل زیرزمینی در نزدیکی اصفهان است که به آن «کوه کلنگ» می‌گویند.
مذاکرات به بن‌بست رسیده: مذاکرات بین ایالات متحده و ایران که در آوریل ۲۰۲۵ آغاز شده بود، پس از حملات نظامی ژوئن به بن‌بست رسید. با اخراج بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی توسط ایران و بازگرداندن تحریم‌ها، مسیر دیپلماتیک برای دستیابی به یک توافق جدید فعلاً متوقف شده است. پیامدها و چشم‌اندازها

تحلیلگران در مورد مسیر پیش روی ایران و اینکه چقدر سریع می‌تواند قابلیت‌های هسته‌ای خود را بازسازی کند، اختلاف نظر دارند.

استدلال‌هایی برای بازسازی آهسته: برخی به تخریب زیرساخت‌های کلیدی، ترور دانشمندان و «فرهنگ ترس» بالقوه در درون برنامه به عنوان عوامل محدودکننده اشاره می‌کنند.
استدلال‌هایی برای بازسازی سریع: برخی دیگر می‌گویند حملات نظامی قابلیت‌های ایران را از بین نبرده و این کشور مدل‌های پیشرفته سانتریفیوژ و ذخایر ناشناخته‌ای از مواد غنی‌شده دارد که می‌تواند از آنها استفاده کند.
عدم قطعیت آینده: آینده این برنامه به تصمیمات سیاسی رهبری ایران و تمایل بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی برای تعامل دیپلماتیک یا نظامی بستگی دارد.
حملات نظامی قابلیت‌های ایران را از بین نبرده و این کشور مدل‌های پیشرفته سانتریفیوژ و ذخایر ناشناخته‌ای از مواد غنی‌شده دارد که می‌تواند از آنها استفاده کند.