بریکس

بریکس چیست؟

بریکس سازمانی بین دولتی که همکاری اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را بین کشورهای عضو ترویج می‌دهد.

این گروه، مجموعه‌ای از اقتصادهای بزرگ و با رشد سریع را نمایندگی می‌کند که هدفشان افزایش نفوذشان در امور جهانی و ارائه جایگزینی برای نظم جهانی سنتی به رهبری غرب است.

تاریخچه

ریشه اصطلاح: در سال ۲۰۰۱، جیم اونیل، اقتصاددان گلدمن ساکس، مخفف «بریک» را برای برجسته کردن پتانسیل رشد چهار اقتصاد نوظهور بزرگ: برزیل، روسیه، هند و چین ابداع کرد.

تشکیل گروه: وزرای امور خارجه چهار کشور عضو بریکس در سال ۲۰۰۶ دیدارهای خود را آغاز کردند. آنها اولین اجلاس رسمی رهبران خود را در سال ۲۰۰۹ در روسیه برگزار کردند.

گسترش اولیه: آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۰ برای پیوستن دعوت شد و رسماً در سال ۲۰۱۱ به عضویت درآمد و حرف «S» را به مخفف نام خود اضافه کرد.

گسترش اخیر: در سال ۲۰۲۴، مصر، اتیوپی، ایران و امارات متحده عربی رسماً به این سازمان پیوستند.

اندونزی در اوایل سال ۲۰۲۵ به عنوان دهمین عضو پذیرفته شد.

کشورهای عضو

از اوایل سال ۲۰۲۵، بریکس شامل ۱۰ عضو کامل است:

برزیل
روسیه
هند
چین
آفریقای جنوبی
مصر
اتیوپی
ایران
امارات متحده عربی
اندونزی

اهداف کلیدی

تغییر قدرت جهانی: به چالش کشیدن نفوذ مسلط ایالات متحده و متحدانش و ایجاد یک نظام بین‌المللی «چندقطبی‌تر».

اصلاح امور مالی بین‌المللی: تلاش برای اصلاحات در نهادهای جهانی مانند سازمان ملل متحد، صندوق بین‌المللی پول (IMF) و بانک جهانی، به منظور تقویت جایگاه کشورهای در حال توسعه.

تأمین بودجه توسعه: در سال ۲۰۱۴، کشورهای عضو بریکس بانک توسعه جدید (NDB) را برای بسیج منابع برای پروژه‌های زیرساختی و توسعه پایدار در کشورهای عضو تأسیس کردند.

کاهش وابستگی به دلار آمریکا: برای تسهیل تجارت با ارزهای محلی، فرآیندی که به عنوان «دلارزدایی» شناخته می‌شود.

ابتکارات و ویژگی‌های کلیدی

بانک توسعه جدید (NDB): این بانک که جایگزینی برای بانک جهانی تحت سلطه غرب است، پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای را در کشورهای عضو و شریک تأمین مالی می‌کند.

ریاست دوره‌ای: رهبری این گروه سالانه بین کشورهای عضو می‌چرخد. کشور رئیس، اولویت‌های سال را تعیین می‌کند و میزبان اجلاس سالانه است.

کشورهای شریک: در سال ۲۰۲۴، بریکس یک دسته‌بندی «کشور شریک» برای سایر کشورها جهت تعامل با این بلوک معرفی کرد.

در سال ۲۰۲۵، ۱۰ کشور شریک از جمله بلاروس، بولیوی و کوبا اعلام شدند.

آمار جهانی: گروه توسعه‌یافته بریکس+ تقریباً نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد و بیش از ۴۱ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی (بر اساس برابری قدرت خرید) را در اختیار دارد.