راهبرد ایران در تلافی و شکست اهداف اسرائیل
این متن که ظاهراً بخشی از یک گفتگوی تحلیلی است، استراتژی و نتایج عملیاتهای اخیر ایران علیه اسرائیل را مورد بحث قرار میدهد. راهبرد ایران در تلافی و شکست اهداف اسرائیل
تحلیلگر ادعا میکند که ایران فراتر از اهداف نظامی سنتی عمل کرده و مراکز حیاتی اقتصادی، علمی و فناوری اسرائیل از جمله مؤسسه وایزمن و پارکهای فناوری در تلآویو و بئرشبع را هدف قرار داده است.
وی تأکید میکند که این حملات دقیق، آسیبهای جدی به زیرساختهای کلیدی وارد کرده و باعث خروج شرکتهای آمریکایی و اروپایی از این مناطق شده است.
همچنین، در این گفتار به پیامدهای حملات بر تأسیسات انرژی مانند پالایشگاه حیفا و نیز قدرت جنگ الکترونیک و دقت موشکهای ایرانی در عبور از سامانههای دفاعی متعدد منطقهای اشاره شده است.
در نهایت، این تحلیلگر بر فداکاری نیروهای ایرانی و دستاوردهای فنی آنها در این عملیاتها در برابر حمایت گسترده جهانی از اسرائیل تأکید میکند.
راهبرد کلان ایران در تلافی حملات اسرائیل، چه اهدافی را در حوزههای نظامی، علمی و اقتصادی دنبال میکرد؟
بر اساس منابع ارائه شده، راهبرد کلان ایران در تلافی حملات اسرائیل از یک تغییر رویکرد اساسی حکایت دارد. ایران به جای تمرکز صرف بر پایگاههای نظامی (که امکان سانسور خسارات در آنها بالاست)، دایره اهداف خود را به حوزههای علمی، فناوری و اقتصادی گسترش داد تا میزان «درد» و هزینه را برای طرف مقابل ملموستر و غیرقابل پنهانسازی کند.
در ادامه جزئیات اهداف دنبال شده در سه حوزه مورد نظر شما تشریح میشود:
۱. حوزه نظامی و امنیتی (چشم در برابر چشم)
در این حوزه، ایران سیاست «چشم در برابر چشم» را اجرا کرد و مستقیماً مراکز حساس و راهبردی را هدف قرار داد:
- مراکز فرماندهی و اطلاعاتی: ایران وزارت جنگ اسرائیل و مجموعه تسلیحاتی «رافائل» را هدف قرار داد. همچنین مراکز اطلاعاتی موساد و مقر واحد ۸۲۰۰ (حتی مکانهای مخفی و جدید آنها) مورد اصابت قرار گرفتند.
- پایگاههای هوایی: پایگاه هوایی «نواتیم» با بیش از ۴۰ موشک مورد حمله قرار گرفت. با وجود سانسور شدید، تصاویر اصابت موشکها به این پایگاه به دلیل شدت حملات منتشر شد و شکست پدافند اسرائیل را نشان داد.
- هدف قرار دادن محل زندگی نظامیان: در پاسخ به اقدام اسرائیل در حمله به محل سکونت فرماندهان ایرانی و خانوادههایشان (مانند شهید چمران)، ایران نیز «شهرک خلبانان» و برج محل سکونت ژنرالهای اسرائیلی را هدف قرار داد که منجر به تخلیه این مناطق توسط خلبانان و خانوادههایشان شد.
۲. حوزه علمی و فناوری (قطع زنجیره توسعه نظامی)
شاید پیچیدهترین بخش این راهبرد، حمله به زیرساختهای علمی بود. ایران با استدلال تلافی حملات به نطنز و ترور دانشمندان (مانند شهید فخریزاده و مجموعه سپند)، قلب دانش و نوآوری اسرائیل را نشانه رفت:
- موسسه وایزمن: این موسسه که قدمتی بیشتر از خود رژیم اسرائیل دارد و دارای آزمایشگاههای پیشرفته بیولوژیک (دستکاری ژنتیک و ویروس)، فیزیک کوانتوم، رباتیک و سایبرنتیک است، مورد حمله قرار گرفت. هدف از این کار نابود کردن تحقیقات بلندمدت و زیرساختهایی بود که ارتش اسرائیل برای تولید سلاحهای نوین به آنها وابسته است.
- پارکهای فناوری: ایران حلقه اتصال دانشگاه و ارتش، یعنی پارکهای فناوری را هدف قرار داد. یک پارک فناوری در تلآویو و دیگری در «بئر السبع» (منطقه فوق امنیتی) زده شد. در حمله به بئر السبع، ایران با استفاده از موشک «فتاح» و عبور از تمامی لایههای پدافندی، هدفی در نزدیکی شرکت مایکروسافت را زد تا توانایی نفوذ خود را اثبات کند.
- پیامد راهبردی: این حملات باعث شد شرکتهای بزرگ فناوری (مانند مایکروسافت، اینتل و…) و نیروهای متخصص احساس ناامنی کرده و منطقه را ترک کنند که ضربهای بلندمدت به اکوسیستم نوآوری نظامی اسرائیل وارد میکند.
۳. حوزه اقتصادی و زیرساختی
در این بخش، هدف ایران تحمیل خسارت سنگین به شریانهای حیاتی انرژی بود:
- پالایشگاه حیفا: بزرگترین پالایشگاه اسرائیل هدف قرار گرفت و طبق ادعای منبع، دچار ۷۰ درصد تخریب شد.
- نیروگاه برق: در پاسخ به حملات اسرائیل به مخازن سوخت، ایران یک نیروگاه برق که هم برق پالایشگاه و هم برق شهر را تأمین میکرد، با دقت بسیار بالا هدف قرار داد. این حمله به قدری دقیق بود که بخشهای حیاتی نیروگاه (مانند دودکشها و تأسیسات مرکزی) از فاصله دور منهدم شدند و منجر به خاموشی در شهر شد.
نکته تحلیلی: ویژگی بارز این راهبرد، «دقت نقطهزن» و «عبور از لایههای پدافندی» بود. با وجود اینکه اسرائیل از کمکهای اطلاعاتی و پدافندی ۲۳ کشور و سیستمهای پیشرفته آمریکا (سنتکام) بهره میبرد، ایران توانست با موفقیت اهداف خود را منهدم کند و ناکارآمدی چتر پدافندی چندلایه را اثبات نماید.
به عنوان یک تمثیل برای درک بهتر این دقت: موفقیت ایران در این عملیات مانند این بود که در میان انبوهی از پارازیت و محافظ، بخواهید از تهران با تکتیرانداز، یک چراغ کوچک الئیدی روشن را در مشهد هدف قرار دهید.
کدام مؤسسات علمی مورد هدف قرار گرفتند؟
بر اساس منابع ارائه شده، ایران در پاسخ به ترور دانشمندان و حملات به مراکز تحقیقاتی خود (مانند مجموعه سپند و نطنز)، راهبرد تلافیجویانه «هدف قرار دادن زیرساختهای علمی و فناوری» را در پیش گرفت. استدلال ایران این بود که برخلاف پایگاههای نظامی که خسارات آنها سانسور میشود، حمله به مراکز علمی و فناوری در دید عموم و شرکتهای بینالمللی قرار میگیرد و هزینه سنگینی ایجاد میکند.
مؤسسات و مراکز علمی که طبق اظهارات منبع مورد هدف قرار گرفتند عبارتند از:
۱. موسسه علمی وایزمن (Weizmann Institute) این موسسه مهمترین هدف علمی بود که به تلافی حمله به مجموعه «سپند» در ایران مورد اصابت قرار گرفت. ویژگیهای این هدف عبارتند از:
- اهمیت راهبردی: این موسسه که قدمتی بیش از خود رژیم اسرائیل دارد، به عنوان قلب نوآوری و علوم جدید ارتش اسرائیل شناخته میشود.
- بخشهای هدف قرار گرفته: این مرکز دارای ۲۲ آزمایشگاه بسیار مجهز است که حوزههایی نظیر فیزیک کوانتوم، رباتیک، سایبرنتیک، پلاسما و تحقیقات بمبهای نوترونی در آن فعال هستند.
- آزمایشگاه بیولوژیک: یکی از حساسترین بخشهای هدف قرار گرفته، آزمایشگاه تحقیقات بیولوژیک سلولی و دستکاری ژنتیک بود. منبع اشاره میکند که در این مکان روی تبدیل ویروسها به سلاحهای جغرافیایی (که روی ژنتیک خاصی اثر بگذارد) کار میشد.
- میزان خسارت: طبق ادعای منبع، مسئولین مربوطه در مصاحبهها اذعان کردند که «سالها تحقیقات ما دود شد و به هوا رفت» و بازسازی آن زمانبر خواهد بود.
۲. پارکهای فناوری (Technology Parks) ایران این مراکز را به عنوان «حلقه دوم» زنجیره تولید نظامی (واسط بین تئوریهای دانشگاهی و تولید انبوه ارتش) هدف قرار داد. دو مکان مشخص ذکر شده است:
- پارک فناوری در تلآویو: این مکان که محل استقرار غولهای فناوری دنیاست، در شب مورد اصابت موشکی با سر جنگی بزرگ قرار گرفت که تصاویر آن به دلیل وقوع در منطقه شهری و میان آسمانخراشها، بازتاب جهانی داشت.
- پارک فناوری در بئر السبع (Be’er Sheva): این منطقه به عنوان یک مکان «فوق امنیتی و فوق حساس» توصیف شده است. ایران در روز دهم نبرد، با استفاده از موشک «فتاح» و عبور از تمامی لایههای پدافندی، نقطهای دقیقاً مقابل ساختمان شرکت مایکروسافت را هدف قرار داد.
هدف نهایی: هدف از زدن این مراکز، ایجاد احساس ناامنی برای شرکتهای بزرگ فناوری مستقر در آنجا (مانند مایکروسافت، اینتل، انویدیا، اوراکل و آیبیام) بود تا مجبور به تخلیه و خروج از اسرائیل شوند؛ اتفاقی که طبق منبع باعث شد متخصصان و شرکتها منطقه را ترک کنند.
چه عاملی ویدئوهای اصابت را جهانی کرد؟
بر اساس منابع، عاملی که باعث شد ویدئوهای اصابت موشکها «جهانی» شود و سد سانسور اسرائیل را بشکند، ترکیبی از «تغییر محل اهداف از بیابان به مناطق شهری»، «شدت انفجارها» و «نشتیهای اطلاعاتی غیرمنتظره» بود.
جزئیات این عوامل به شرح زیر است:
۱. خروج از منطقه سانسور (انتخاب اهداف شهری) مهمترین عامل، تغییر راهبرد ایران در انتخاب اهداف بود. پایگاههای نظامی معمولاً در بیابان هستند و سانسور در آنها مطلق است (سربازان حق فیلمبرداری ندارند و خبرنگاری حضور ندارد).
اما ایران با هدف قرار دادن مراکز «علمی و اقتصادی» در داخل شهرها، سانسور را غیرممکن کرد:
- حضور ناظران بیرونی: در مناطق شهری و اقتصادی، خبرنگاران بینالمللی حضور دارند و مردم عادی زندگی میکنند. برخلاف سربازان که با کوچکترین تخلفی زندانی میشوند، اسرائیل نمیتواند خبرنگاران خارجی را به راحتی کنترل یا حبس کند، نهایتاً میتواند آنها را اخراج کند که کار از کار گذشته است.
- نمایان بودن انفجار: در حمله به پارک فناوری در تلآویو، استفاده از سر جنگی بزرگ در شب و در میان آسمانخراشها باعث شد شعلههای انفجار از ساختمانهای بلند بالاتر بزند و همه آن را ببینند. این تصاویر به دلیل موقعیت مکانی، به سرعت جهانی شدند.
۲. نشتیهای عجیب از مناطق نظامی (ماجرای نواتیم) با وجود کنترل شدید در پایگاههای نظامی، ویدئوهایی از اصابت موشکها به پایگاه هوایی «نواتیم» منتشر شد که تأثیر استراتژیک داشت:
- شکست روایت رسمی: در حالی که اسرائیل و رسانههای غربی (مانند فاکسنیوز) سعی داشتند با نشان دادن آسمان یا بیابانهای خالی، ادعا کنند موشکها رهگیری شدهاند، انتشار دو ویدئو که اصابت پیاپی بیش از ۴ موشک را نشان میداد، کل روایت «رهگیری ۹۹ درصدی» را زیر سوال برد.
- منشأ ویدئوها: طبق تحلیل منبع، کسی که این فیلمها را گرفته (بدون لرزش دست و ترس)، احتمالاً از نیروهای حفاظت ارتش بوده است، زیرا سربازان عادی جرأت چنین کاری را در منطقه نظامی ندارند.
۳. غافلگیری در پخش زنده (نیروگاه برق) عامل دیگر، وقوع حملات در زمان پخش زنده شبکههای تلویزیونی بود. در جریان حمله به نیروگاه برق، شبکه «الجزیره» در حال پخش زنده از شهر بود.
اگرچه فیلمبردار سعی کرد محل اصابت را نشان ندهد، اما ناگهان برق شهر قطع شد و تاریکی مطلق بر شهر حاکم گشت. این «خاموشیِ زنده» به سندی غیرقابلانکار برای اصابت دقیق به نیروگاه تبدیل شد.
۴. تلاش اسرائیل برای مظلومنمایی (نتیجه معکوس) در مورد حمله به «شهرک خلبانان»، خود اسرائیل تلاش کرد تصاویر را جهانی کند تا به دنیا بگوید ایران مناطق مسکونی را زده است. اما این تصاویر در نهایت به سند قدرت موشکی ایران تبدیل شد، زیرا نشان میداد یک سر جنگی بزرگ با دقت از میان ساختمانها عبور کرده و هدف مورد نظر را منهدم کرده است.