تغییر عمومی و دولتی چین درباره صهیونیسم و ​​استاندارد دوگانه غرب چه پیامدهایی دارد؟

پرسش شما در مورد پیامدهای تغییر روایت عمومی و دولتی چین در مورد صهیونیسم و همچنین درک این کشور از استانداردهای دوگانه غرب، موضوعات کلیدی را مطرح می‌کند که مستقیماً در منابع موجود به آنها پرداخته شده است.

این تحولات، به ویژه پس از جنگ غزه در سال ۲۰۲۳، منجر به دگرگونی‌های مهمی در نگرش عمومی و موضع‌گیری دیپلماتیک چین شده است:

۱. پیامدهای تغییر روایت عمومی و دولتی چین درباره صهیونیسم و اسرائیل

نگرش‌های چین نسبت به اسرائیل و صهیونیسم، که از دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی معتدل شده و به سمت همکاری اقتصادی پیش رفته بود، اکنون در حال بازگشت به سمت مواضع رادیکال‌تر است که مشابه دوران مائوئیستی در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ است.

الف) تغییر در افکار عمومی و نسل جوان:

• منفی‌ترین دیدگاه از سال ۱۹۷۰: نسل جوان‌تر چینی که از اینترنت استفاده می‌کنند، احتمالاً منفی‌ترین برداشت‌ها را نسبت به اسرائیل از دهه ۱۹۷۰ تاکنون دارند.
• بازگشت به سنت‌های مائوئیستی: جوانان چینی به سراغ سنت‌های مائوئیستی دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ رفته‌اند و در حال کاوش و مطالعه نشریات و مستندات آن دوران هستند که در مورد اینکه چرا چین از مبارزه مسلحانه در فلسطین حمایت می‌کرد، صحبت می‌کنند.
• تغییر فکری مستقل: این نسل شروع به شکل دادن تفکر مستقل خود در مورد مسئله فلسطین کرده‌اند که بسیار متفاوت از چیزی است که دانشگاهیان جریان اصلی برای ۳۰ سال آموزش می‌دادند.
• مقایسه‌های تاریخی: در اینترنت چین، رایج است که اسرائیل با رژیم فاشیستی ژاپن در طول جنگ جهانی دوم (به ویژه کشتار نانجینگ) یا آلمان نازی (از نظر نسل‌کشی) مقایسه شود.
• به چالش کشیدن صهیونیسم: بحث‌های جدی در میان نسل جوان‌تر درباره به چالش کشیدن ماهیت صهیونیسم شکل گرفته است؛ آنها سؤال می‌کنند که آیا صهیونیسم ذاتاً یک ایده امپریالیستی است یا خیر. این در حالی است که پیش از این، صهیونیسم در چین با دیدگاه‌های همدلانه‌ای نگریسته می‌شد، مانند یک ایده ناسیونالیستی متعلق به گروهی کوچک از مردم تحت ستم اروپا.
• کاهش اعتبار اسرائیل: تلاش‌های تبلیغاتی سفارت اسرائیل در پکن (مانند استفاده از کارت گروگان چینی‌تبار یا کارت فمینیستی) با واکنش شدید کاربران چینی مواجه شد و به شکل فاجعه‌باری پایان یافت.

ب) پیامدهای دیپلماتیک و رسمی:

• افزایش صراحت دیپلمات‌ها: تعداد زیادی از مقامات عالی‌رتبه دولتی چین این دیدگاه را دارند که اقدامات اسرائیل در غزه نوعی نسل‌کشی است. برای مثال، یک دیپلمات بلندپایه چین در اوزاکا علناً اقدامات اسرائیل را به کشتار نانجینگ و آلمان نازی تشبیه کرد و گفت: «تنها تفاوت اسرائیل و آلمان این است که آلمان، ایالات متحده را دشمن می‌داند، اما اسرائیل، ایالات متحده را عابربانک خود می‌داند».
• استفاده رسمی از واژه “نسل‌کشی”: برای اولین بار در یک سند رسمی دولتی چین که توسط دفتر اطلاعات شورای دولتی چین منتشر شد، صراحتاً ذکر شده است که ایالات متحده همدست در نسل‌کشی در غزه است.
• سیاست آینده‌نگر: احتمال می‌رود که سیاست چین در ۲۰ سال آینده، هنگامی که این نسل جوان‌تر مواضع مهم‌تری در دولت بگیرند، بسیار طرفدارتر فلسطین شود.
• بحران اقتصادی و سرمایه‌گذاری: حجم تجارت و سرمایه‌گذاری چین در اسرائیل برای اولین بار از سال ۲۰۱۳ به شدت کاهش یافته است. این موضوع باعث شد که اسرائیلی‌ها فعالانه در مورد چگونگی مجازات چین به دلیل عدم همسویی با موضع اسرائیل بحث کنند و گروه‌های ذینفع در اسرائیل خواستار لغو قرارداد چین برای مدیریت بندر خلیج حیفا شدند.

رویدادهای غزه تا به امروز یک درس سیاسی واقعاً مهم برای توده‌های چینی در مورد ماهیت استاندارد دوگانه غرب بوده است .

• افشای ریاکاری غرب: این وضعیت به چین کمک کرد تا متوجه شود که غرب سال‌ها در مورد سیاست شین‌جیانگ تبلیغات (ادعای نسل‌کشی) می‌کرد، در حالی که در غزه نسل‌کشی واقعی در حال وقوع بود و آنها از به کار بردن این اصطلاح خودداری کردند. این باعث شد چینی‌ها از دیدن اینکه غرب دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد، شوکه شوند.
• تضعیف اعتبار قوانین بین‌المللی (در نگاه چین): چین ممکن است احساس کند که قوانین سازمان ملل، به ویژه در مورد فلسطین، دیگر آنقدر اهمیت ندارد، زیرا تلاش‌های حقوقی بین‌المللی (مانند پرونده آفریقای جنوبی در دیوان بین‌المللی دادگستری) نتوانسته است اسرائیل را از ارتکاب نسل‌کشی بازدارد و تأثیری نداشته است .
• دیدگاه عملگرایانه در دیپلماسی: این دیدگاه عملگرایانه (پراگماتیسم) می‌تواند توضیح دهد که چرا چین از وتو کردن قطعنامه‌ای در شورای امنیت که غزه را به قیمومیت سازمان ملل تبدیل کرد (قطعنامه ۲۸۰۳) امتناع کرد؛ این کار می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که چین احساس می‌کند وتو کردن قطعنامه، بدون داشتن قدرت فعال برای خرابکاری یا تغییر وضعیت، اعتبار دیپلماتیک چین را تضعیف خواهد کرد.
• تعریف محدود “آزادی بیان”: افکار عمومی چین به این نتیجه رسید که آزادی بیان در غرب صرفاً به معنای آزادی گفتن آنچه غرب می‌خواهد بشنود است. این امر پس از آن تقویت شد که سفارت اسرائیل در چین (که خود را “تنها دموکراسی خاورمیانه” می‌خواند) مجبور شد بخش نظرات حساب کاربری خود در ویبو (پلتفرم چینی شبیه توییتر) را به دلیل خشم و انتقاد گسترده کاربران چینی ببندد.

به طور خلاصه، پیامد اصلی این تحولات، نه تنها یک تغییر عمیق در افکار عمومی چین به نفع فلسطین است، بلکه تغییر جهت‌گیری استراتژیک دولت چین است که اکنون به طور رسمی اقدامات غرب و اسرائیل را با استفاده از شدیدترین واژگان حقوقی (مانند نسل‌کشی و همدستی) محکوم می‌کند.

این نشان‌دهنده یک دور شدن از سیاست “شریک همه” در خاورمیانه است که چین برای سال‌ها سعی در حفظ آن داشت.