دیدگاه‌های تریتا پارسی درباره زمان‌بندی و احتمال حمله مجدد اسرائیل به ایران کدامند؟

بررسی دیدگاه‌های دکتر تریتا پارسی در مورد زمان‌بندی و دلایل احتمالی حمله مجدد اسرائیل به ایران موضوع مهمی است.

دکتر پارسی، به عنوان معاون اجرایی مؤسسه کوئینسی و کارشناس امور ایران و خاورمیانه، تحلیل‌های دقیقی در این باره ارائه داده‌اند.

دیدگاه‌های ایشان در مورد زمان‌بندی و دلایل احتمالی حمله مجدد اسرائیل به ایران به شرح زیر است:

۱. زمان‌بندی حمله مجدد اسرائیل (Timing of the Next Strike)

دکتر پارسی اشاره می‌کند که زمان‌بندی پیش‌بینی‌شده اولیه او تحت تأثیر تحولات سیاسی اخیر، دستخوش تغییر شده است، هرچند برخی عوامل هنوز احتمال حمله زودهنگام را تقویت می‌کنند:

الف) پیش‌بینی اولیه و دلایل انتخاب ماه دسامبر:

• پیش‌بینی آگوست: پارسی در ماه آگوست مقاله‌ای منتشر کرد که در آن باور داشت اسرائیلی‌ها به احتمال زیاد قبل از دسامبر همان سال (۲۰۲۵) دوباره جنگ را آغاز خواهند کرد.
• دلایل انتخاب دسامبر به عنوان حد نهایی:
  1. پنجره سیاسی آمریکا: ورود ایالات متحده به فصل انتخابات میان‌دوره‌ای، انجام چنین کاری را برای اسرائیل پیچیده‌تر می‌کند. پایگاه اصلی حامیان ترامپ (موسوم به «ماگا») خواهان جنگ دیگری نیستند.
  2. خطر درگیر شدن آمریکا: اسرائیلی‌ها به خوبی می‌دانند که در جنگ بعدی، احتمالاً ایالات متحده نیز به شدت درگیر خواهد شد. بنابراین، اعتراض طرف آمریکایی پس از دسامبر بسیار قوی‌تر خواهد شد.
  3. قدرت‌گیری ایران: اگر به ایرانی‌ها زمان زیادی داده شود، آنها سامانه‌های پدافند هوایی خود را بازسازی می‌کنند یا سامانه‌های بهتری خریداری خواهند کرد. همچنین، ایران موشک‌ها را سریع‌تر از ساخت رهگیرهای موشکی توسط آمریکا و اسرائیل می‌سازد.

ب) تغییرات جدید و تأثیر آن بر زمان‌بندی (تا اکتبر ۲۰۲۵):

• کاهش حمایت MAGA: حمایت از اسرائیل در میان حامیان جنبش «اول آمریکا» (America First) و گروه «ماگا» به شدت کاهش یافته است. ترامپ متوجه شده است که اسرائیل در حال تبدیل شدن به یک مشکل سیاسی برای او است.
• اهرم فشار ترامپ: به دنبال حمله اسرائیل به دوحه قطر، ترامپ مجبور به تغییر رویکرد و اعمال فشار واقعی بر اسرائیل شد که در نتیجه آن آتش‌بس حاصل شد. این فشار، که تا پیش از آن تقریباً هرگز سابقه نداشته است، موفقیت‌آمیز بود.
• ارزیابی واشنگتن: اگر از منظر واشنگتن قضاوت شود، این تغییرات باعث شده است که خطر حمله کاهش یابد، زیرا موفقیت فشار ترامپ بر اسرائیل رضایت‌بخش بوده است.
• ارزیابی مقامات اسرائیلی سابق: با این حال، پارسی با اسرائیلی‌هایی صحبت کرده که معتقدند دقیقاً به همین دلیل، اسرائیل احتمالاً بیشتر متمایل است که قبل از پایان دسامبر حمله کند.

ج) انگیزه شخصی نتانیاهو:

• منافع شخصی نتانیاهو اکنون قوی‌تر است. اگر او جنگی در غزه نداشته باشد، به جنگ دیگری نیاز دارد تا از زندان دور بماند و بمباران لبنان نیز کافی نیست؛ او به چیزی بزرگ‌تر نیاز دارد.
• با حمله به ایران و کشاندن آمریکا به جنگ، نتانیاهو می‌تواند پویایی‌های منطقه را بار دیگر به نفع خود تغییر دهد.

د) چشم‌انداز بلندمدت:

• حتی اگر حمله‌ای قبل از دسامبر رخ ندهد، این به معنای بسته شدن پنجره حمله نیست. این رقابت و کشمکش طولانی‌مدت بین ایران و اسرائیل ادامه خواهد داشت و به احتمال زیاد دیرتر منجر به درگیری دیگری خواهد شد.

۲. دلایل و اهداف احتمالی حمله مجدد (Reasons and Aims)

نیاز اسرائیل به جنگ نه تنها ناشی از مشکلات داخلی نتانیاهو است (که یک عامل تقویت‌کننده است)، بلکه ریشه در دکترین نظامی اساسی اسرائیل دارد:

الف) دکترین نظامی و هژمونی منطقه‌ای:

• تمرکز بر توانایی، نه نیت: در حالی که بیشتر کشورها تهدید را ترکیبی از «توانایی ضربدر نیت» تعریف می‌کنند، اسرائیلی‌ها فرض می‌کنند که نیت خصمانه (قصد نابودی اسرائیل) در تقریباً تمام کشورهای منطقه ثابت و همیشگی است. بنابراین، تمرکز آنها صرفاً بر این است که آیا طرف مقابل توانایی لازم را دارد یا خیر.
• حفظ برتری نظامی: هدف اسرائیل این است که هژمونی نظامی را در منطقه برقرار کند.
• حذف یا تضعیف رقبا: اسرائیل به دنبال تضعیف یا خلاص شدن از دست تمام کشورهایی مانند ایران (و همچنین ترکیه) است که می‌توانند چالشی برای مانورپذیری اسرائیل ایجاد کنند.
• کاهش ابعاد منطقه: به دلیل پیشرفت‌های فناوری، منطقه کوچک‌تر شده است. موشک‌های ایران می‌توانند در ۱۲ دقیقه به اسرائیل برسند، به این معنی که اسرائیل برای استراتژی بقای خود، نیاز به تسلط بر ایران دارد.

ب) اهداف ناتمام از جنگ قبلی (ژوئن ۲۰۲۵):

پارسی حمله مجدد را به عنوان «تجارت ناتمام» از دور اول جنگ (ژوئن) توصیف کرده بود.

• شکست هدف اصلی: اسرائیل در مهم‌ترین هدف خود شکست خورد: تبدیل ایران به سوریه یا لبنان بعدی؛ کشوری که اسرائیل بتواند بدون دخالت آمریکا و با مصونیت کامل بمباران کند.
• بازدارندگی موشکی ایران: مشخص شد که موشک‌های ایران به عنوان یک عامل بازدارنده بسیار مؤثر عمل می‌کنند. این مسئله، یعنی توانایی ایران برای بازدارندگی اسرائیل و به چالش کشیدن سلطه اسرائیل با استفاده از موشک‌ها، باید توسط اسرائیل خنثی شود.
• عدم رضایت: با وجود اینکه برنامه هسته‌ای (بخش غیرنظامی) هدف قرار گرفت و برخی مقامات ایرانی کشته شدند، پارسی معتقد است که اسرائیلی‌ها به هیچ وجه راضی نیستند. اگرچه آنها ممکن است بگویند این فقط فاز اول بود و نمی‌توان انتظار موفقیت کامل در یک فاز را داشت، اما نپذیرفته‌اند که دیگر نیازی به مقابله با چالش ایران ندارند.

برای جمع‌بندی، می‌توان گفت که دیدگاه پارسی مانند یک قطب‌نمای در حال چرخش است: در حالی که فشار آمریکا و عوامل سیاسی داخلی ترامپ نشانه‌هایی از کاهش خطر در واشنگتن ایجاد کرده‌اند، ماهیت هژمونیک دکترین نظامی اسرائیل و انگیزه شخصی نتانیاهو، به ویژه برای خنثی کردن موفقیت بازدارندگی موشکی ایران، همچنان این احتمال را تقویت می‌کند که ممکن است اسرائیل قبل از اینکه پنجره سیاسی در آمریکا بسته شود، برای تضمین برتری نظامی خود (به ویژه در پرتو درس‌هایی که از موشک‌های ایرانی در جنگ قبلی گرفت) دست به حمله بزند.